طبق باور عامه، قرض‌الحسنه پولی است که بدون بهره یا سود به کسی داده می‌شود. معنای قرض‌الحسـنه برای بعضی از افراد کمک به دیگران است. بعضی نیز قرض دادن به همنوعان را قرض‌الحسـنه می‌نامنـد. برای آشنایی بیشتر با قرض‌الحسنه می‌توانید مقاله‌ی “تاریخچه و آداب قرض‌الحسنه” را مطالعه کنید.
«قرض حسن» در قرآن کریم، شکل کامل قرضی است که میان مردم آن زمان رایج بود. مردم در گذشته و پیش از نزول آيات «قرض حسـن»، از قرض به عنوان ابزاری برای کسب درآمد استفاده می‌کردند. آن‌ها در برابر دادن مقداری پول به عنـوان قرض، درصدی را نیز به عنوان «ربا» از قرض‌گیرنده می‌گرفتند. دین اسلام برای باز شدن گره از کار مردم «قرض حسـن» و برای این که این عمل در بین مردم رایج شود برای آن پاداش معنوی زیادی در نظر گرفت.
عدم وجود شرایط مناسب جهت دریافت قرض‌الحسنه در جامعه، مردم را با مشکلات زیادی مواجه می‌کند. بعضی از افراد در این راه موانعی را بر سر راه خود می‌بینند. در این مقاله قصد داریم با مطرح کردن این موانع نسبت به آن‌ها آگاه شویم تا در صدد رفع آن‌ها برآییم.
موانع راه قرض الحسنه
1 _ترک روابط اجتماعی
رفت و آمد با فامیل، دوستان و آشنایان باعث ایجاد محبت می‌شود. با وجود این رفت و آمدها، افراد از حال یک‌دیگر مطلع می‌شوند، اگر کسی مشکلی داشته باشد می‌تواند آن را مطرح کند و در صورت توان دیگری، معمولا در همین جمع‌ها، بسیاری از مشکلات حل می‌شوند. ترک این روابط باعث می‌شود انسان در زمان مشکل خود را بدون پشتیبان و تنها بداند. با وجود افراد بیشتر، مشکلات، خصوصا مشکلات مالی، راحت‌تر حل می‌شوند. مثلا در صورت بروز مشکل مالی هر فرد از اعضای خانواده و دوستان می‌توانند مقداری پول روی هم بگذارند و به فرد قرض بدهند تا مشکلش حل شود.
2_عدم آگاهی از مزایای قرض‌الحسنه
بسیاری از افراد از مزایایی که قرض‌الحسنه برای جامعه و مردم دارد مطلع نیستند. بنابراین این کار را بی‌ارزش و گاهی دردسرساز می‌دانند. در نظر عده‌ای سپردن پول به دست افراد دیگر دشوار و غیرعاقلانه است. حال آنکه با وجود قرض‌الحسنه خیر و محبت در بین افراد جامعه جریان پیدا می‌کند. با وجود این خیر و پشتیبانی افراد از یک‌دیگر، جامعه کمتر دچار مشکلات مالی و اقتصادی می‌شود. همچنین چون مبلغ گرفته شده بازگردانده می‌شود، افراد باید به فکر کار کردن و کسب درآمد نیز باشند، در نتیجه پویایی اقتصادی شکل می‌گیرد.
3_ ترس از تهی‌دستی
بسیاری از افراد نمی‌توانند بپذیرند که حاصل دسترنج و زحمت خود را به فرد دیگری قرض بدهند. این کار در نظر بعضی غیرمنطقی به نظر می‌رسد. حال آن که اگر فردی باعث جاری شدن خیر و خوبی در میان آدم‌ها شود، نفع مادی و معنوی آن در وهله‌ی اول به خودش می‌رسد. همچنین این کار نه تنها باعث تهی‌دستی نمی‌شود، بلکه موجب برکت نیز می‌شود.
4_ عدم همکاری نهادهای مربوطه برای ترویج قرض‌الحسنه
نهادی‌های مرتبط با امر قرض‌الحسنه و بسیاری از نهادی‌های فرهنگی وظیفه‌ی ترویج سنت قرض‌الحسنه را دارند. کوتاهی این مجموعه‌ها باعث فراموشی این سنت نیکو در میان مردم جامعه می‌شود. شایسته است با وجود شرایط اقتصادی نه چندان مناسب، این نهادها نسبت به ترویج امر قرض‌الحسنه اهتمام بورزند.
یکی از علت‌های کم کاری این نهادها جهت ترویج قرض‌الحسنه، عدم آگاهی از پیامدهای منفی ترک این کار است. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
پیامدهای منفی ترک قرض‌الحسنه
1_گرفتار شدن مردم جامعه
وقتی افراد یک جامعه نسبت به مشکلات یک‌دیگر بی‌تفاوت باشند، گرفتاری در بین مردم زیاد می‌شود. عده‌ای نمی‌توانند از میزان سیری حرکت کنند و عده‌ای دیگر شب‌ها از شدت گرسنگی خوابشان نمی‌برد. نبود سنت قرض‌الحسنه در جامعه موجب این قبیل مشکلات می‌شود.
2_بی‌برکت شدن اموال
زیاد بودن عدد چیزی یک مسئله است و برکت، مسئله‌ای جدا از آن. متاسفانه مسئله‌ی برکت از جمله امور مهم است که رو به فراموشی‌ست. برکت یعنی خیر دائمی و ثابت از سوی خداوند. وقتی مال و درآمدی برکت داشته باشد، هرچقدر هم به لحاظ کمیت اندک باشد، اما خیلی از مشکلات را حل می‌کند و باعث رسیدن خیر به بسیاری از آدم‌ها می‌شود. قرض‌الحسنه یکی از راههایی است که موجب پربرکت شدن مال آدم‌ها می‌شود. ترک این امر نیکو نیز نتیجه‌ی عکس می‌دهد. در این صورت شاید مال یک فرد زیاد باشد، اما بی‌برکت است و در واقعیت استفاده‌ی مفیدی از آن ندارد.
3_ عدم تعادل در پخش ثروت
گاهی فردی خیلی بیشتر از نیاز شخصی خود و خانواده‌اش صاحب پول و ثروت است. و در مقابل، فردی دیگر کمتر از آنچه که نیاز واقعی اوست، درآمد دارد و خرج می‌کند. در این صورت شایسته است که فرد ثروتمند در صورت نیاز یا درخواست فرد کم‌بضاعت، به او قرض‌الحسنه بدهد یا اگر به مشکل اقتصادی برخورد به او کمک کند. بدین شکل، خیر در جامعه جاری می‌شود و کاخ و کوخ در کنار هم شکل نمی‌گیرد. عدم وجود قرض‌الحسنه موجب ریشه‌کن شدن چنین رفتارهای انسان‌دوستانه‌ای شده و به مرور جامعه رو به انحطاط می‌رود.
4_ تقویت شدن روحیه ثروت‌اندوزی و مال‌پرستی
وقتی فردی متمول نسبت به کسی که نیاز مالی دارد احساس مسئولیت نکند، به مرور کاخ و کوخ در کنار یک‌دیگر شکل می‌گیرد. در جامعه افرادی پیدا می‌شوند که روز به روز به داراییشان افزوده می‌شود و تنها به دنبال پرپول کردن جیب خود هستند. یک قسمت کوچک از دارایی این افراد می‌تواند مشکلات بسیاری از نیازمندان را حل کند اما آن‌ها دریغ می‌کنند. عدم ترویج قرض‌الحسنه باعث می‌شود روزبه‌روز شاهد شکل گرفتن هرچه بیشتر چنین روحیاتی باشیم. این رویه روابط بین افراد جامعه را متزلزل کرده و به مرور جامعه را به سمت فساد هدایت می‌کند.
اگر تا به حال در صندوق قرض‌الحسنه‌ای عضو نبوده‌اید، اما اکنون قصد دارید این کار را انجام دهید، می‌توانید با فرستادن این مقاله برای دوستان و آشنایان خود آن‌ها را به این کار دعوت کنید. همچنین با نصب نرم‌افزار همیان می‌توانید اولین صندوق قرض‌الحسنه دوستانه یا فامیلی خود را ایجاد کنید.
با این کار اولین آجر این کار خیر را در میان دوستان و فامیل خود بنا کردهاید. علاوه بر آن، به شکل عملی این سنت را ترویج کردهاید. آیا تا به حال عضو صندوق قرض‌الحسنه بوده‌اید؟ به خاطر دارید که به واسطه‌ی این صندوق مشکلات چند نفر حل شده؟