برای بسیاری از ما پیش آمده که بعد از دریافت حقوق ماهانه خود، تصمیم گرفته‌ایم مقداری از آن را پس‌انداز کنیم؛ اما در آخر ماه، با موجودی کم حساب خود و احساس ناخوشایند سرخوردگی مواجه شده‌ایم. بی‌شک شرایط نابه‌سامان اقتصادی در موفق نبودن ما، جهت پس‌انداز و رسیدن به اهداف اقتصادی بی‌تاثیر نیست، اما همچنان با وجود همه‌ی این مشکلات، نمی‌توان خود را به دست امواج متلاطم شرایط اقتصادی سپرد. شایسته است که در این موقعیت برنامه‌ریزی دقیق، جهت شروعی دوباره داشته باشیم. با وجود برنامه‌ریزی و مدیریت مالی می‌توانید به راحتی پس‌انداز کنید. وقتی موفق شدید مقداری از درآمد خود را پس‌انداز کنید، با خیالی آسوده‌تر به فعالیت‌های اقتصادی خود می‌پردازید. حتی می‌توانید بعد از مدتی، پس‌انداز خود را در جایی مناسب سرمایه‌گذاری کرده و آن را چند برابر کنید.
شما برای داشتن پس‌انداز و پیش‌برد اهداف اقتصادیتان، باید هزینه‌های خود را کنترل کنید. “بودجه‌بندی” راهکار مناسبی است که درآمد و هزینه‌های شما را برای یک دوره معین (معمولاً یک ماه) کنترل می‌کند و شما را در پس‌انداز کردن مقدار مشخصی از درآمدتان یاری می‌کند.
شاید کلمه بودجه‌بندی، کنترل شدید و اذیت‌کننده مخارج را به شما یادآوری کند، در حالی که این تصور اشتباه است. بودجه‌بندی لزوما نباید خیلی محدود‌کننده باشد تا موثر واقع شود. در واقع بودجه‌بندی، درآمد و هزینه‌های شما را هماهنگ و کنترل کرده، پس‌انداز کردن را آسان‌تر می‌کند و به بخش مهمی از درآمد شما نظم می‌بخشد. بنابراین اگر نگاهی منفی به بودجه‌بندی دارید، بهتر است آن را کنار بگذارید.
بودجه‌بندی‌ها بر تعادل متکی هستند. اگر در حوزه‌ای کم‌خرج هستید، می‌توانید به جای آن در حوزه‌ای دیگر بیشتر خرج کنید، آن پول را برای خرید بزرگ پس‌انداز کنید، یک صندوق برای روز مبادا بسازید یا پس‌انداز خود را افزایش دهید.
این نکته‌ی مهم را فراموش نکنید، بودجه‌بندی زمانی کارایی دارد که در مورد درآمد و هزینه‌های خود صادق باشید. برای ایجاد یک بودجه‌بندی موثر، باید اطلاعات دقیقی در مورد درآمد و عادات خرج کردن خود داشته باشید. قبل از این که شروع به بودجه‌بندی کنید، یک روش مناسب برای این کار پیدا کنید. شما می‌توانید از اپلیکیشن‌های مختلف از جمله “همیان” استفاده کنید.
اگر قصد دارید درآمد خود را بودجه‌بندی و پس انداز کنید، حتما شش راهکاری که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم را مطالعه کنید.
1_ صورت حساب‌های مالی خود را جمع آوری و مرتب کنید
_ قبل از شروع، تمام صورت حساب‌های مالی خود را جمع آوری کنید، از جمله:
_ حساب‌های سرمایه گذاری
_ قبوض آب و برق
_ صورت حساب های کارت اعتباری
_ رسیدهای سه ماه گذشته و …
_ شما باید به هر اطلاعاتی در مورد درآمد و هزینه‌های خود دسترسی داشته باشید. یکی از مسائل مهم در فرآیند بودجه‌بندی، ایجاد میانگین ماهانه است. هرچه اطلاعات بیشتری به دست آورید، می‌توانید بهتر عمل خواهید کرد.
2_ درآمد خود را محاسبه کنید
درآمد ماهیانه شما چقدر است؟ اگر درآمد شما به صورت یک فیش حقوقی است که به طور خودکار از آن مالیات کسر می شود، درآمد خالص خود را در نظر بگیرید. اگر شغل آزاد دارید یا منبع درآمدی به جز خودتان (مثلا اگر فرزندتان به شما کمک مالی می‌کنند ) دارید، آن را لحاظ کنید. درآمد کل خود را به صورت ماهانه ثبت کنید.
اگر درآمد متغیری دارید (مثلاً از یک شغل فصلی یا شغل آزاد)، هنگام تنظیم بودجه‌بندی، از کم‌درآمدترین ماه خود در سال گذشته، به عنوان درآمد پایه استفاده کنید.
3_ فهرستی از هزینه های ماهانه ایجاد کنید
لیستی از تمام هزینه‌هایی که در طول یک ماه دارید را بنویسید. این لیست می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
_ پرداخت اجاره
_ هزینه‌های خودرو
_ بیمه
_ مواد غذایی
_ سرگرمی
_ مراقبت شخصی و دکتر
_ رفتن به رستوران
_ مراقبت از کودک
_ هزینه‌ی حمل و نقل
_ مسافرت رفتن
_ قسط وام‌ها
_ پس‌انداز
از صورت‌حساب‌های بانکی، رسیدها و صورت‌حساب‌های کارت اعتباری خود در سه ماه گذشته برای شناسایی تمام هزینه‌های خود استفاده کنید.
4_ تعیین هزینه‌های ثابت و متغیر
هزینه‌های ثابت به آن دسته از هزینه‌هایی گفته می‌شود که مقدار مشخصی دارند و شما باید هر ماه آن‌ها را پرداخت کنید. مانند اجاره، هزینه‌های خودرو، سرویس اینترنت با هزینه تعیین‌شده، جمع‌آوری زباله، مراقبت منظم از کودک و… اگر قصد دارید مبلغ ثابتی را پس‌انداز کنید یا هر ماه مقدار معینی از بدهی که دارید را پرداخت کنید، پس‌انداز و بازپرداخت بدهی را نیز به عنوان هزینه‌های ثابت در نظر بگیرید.
هزینه‌های متغیر از ماهی به ماه دیگر تغییر می‌کنند، مانند:
_ مواد غذایی
_ بنزین
_ سرگرمی
_ برفتن به رستوران
_ هدایا
اگر صندوق اضطراری ندارید، قسمتی را به «هزینه‌های غافلگیرکننده» اختصاص دهید. هزینه‌های غافلگیرکننده ممکن است در طول ماه ظاهر شوند و بودجه‌بندی شما را از مسیر خارج کنند. ابتدا به هر قسمت از هزینه‌های ثابت خود مبلغ مناسبی را اختصاص دهید. سپس تخمین بزنید که در ماه باید چقدر برای هزینه‌های متغیر کنار بگذارید. اگر مطمئن نیستید که در هر دسته چقدر هزینه می‌کنید، تراکنش های بانکی خود را طی دو یا سه ماه گذشته بررسی کنید تا تخمینی تقریبی داشته باشید.
5_ مجموع درآمد و هزینه های ماهانه شما
اگر درآمد شما بیشتر از هزینه‌هایتان باشد، شروع خوبی دارید. این پول اضافی به این معنی است که شما می‌توانید مقدار پول اضافی را به بخش‌های دیگری از بودجه‌بندی اختصاص دهید، مانند پس‌انداز بازنشستگی یا پرداخت بدهی.
اگر می‌توانید فلسفه بودجه‌بندی «50-30-20» را عملی کنید. در یک بودجه‌بندی 50-30-20، نیازها یا هزینه‌های ضروری، باید نیمی از بودجه شما را تشکیل دهد، خواسته‌ها باید 30٪ دیگر را تشکیل دهد و پس‌انداز و بازپرداخت بدهی باید 20٪ نهایی بودجه شما را به خود اختصاص دهد.
اگر هزینه های شما بیشتر از درآمدتان است، به این معنی است که شما بیش از حد خرج می‌کنید و باید تغییراتی ایجاد کنید.
6_ هزینه‌ها را تعدیل کنید
اگر در موقعیتی هستید که هزینه‌ها بیشتر از درآمد است، قسمت‌هایی در هزینه‌های متغیر خود را کاهش دهید مانند کمتر غذا خوردن در بیرون از خانه یا لغو ثبت نام در یک باشگاه.
اگر باز هم هزینه‌های شما بسیار بالاتر از درآمدتان است، یا بدهی قابل توجهی دارید، ممکن است کاهش هزینه‌های متغیر شما کافی نباشد. شاید لازم باشد هزینه‌های ثابت خود را کاهش داده و در کنار آن درآمد خود را افزایش دهید تا بودجه‌بندی خود را متعادل کنید.
سعی کنید بین ستون درآمد و هزینه‌های خود تعادل برقرار کنید. این را در نظر داشته باشید که تمام درآمد شما برای یک هدف مالی پس‌انداز و بودجه بندی می‌شود.
چگونه از بودجه‌بندی خود استفاده کنیم؟
پس از تنظیم بودجه‌بندی، باید بر هزینه‌های خود در هر دسته، به شکل ایده‌آل و مستمر نظارت کرده و به ارزیابی بپردازید. ثبت هزینه‌ها شما را از خرج کردن بیش از حد دور نگه می‌دارد و کمک می‌کند هزینه‌های غیرضروری یا خرج‌های مشکل‌ساز را شناسایی کنید. به جای موکول کردن ثبت هزینه‌ها به پایان ماه، هر روز چند دقیقه‌ای را به آن اختصاص دهید.
اگر از توانایی خود در بودجه‌بندی مطمئن نیستید، می‌توانید سیستم پاکت‌نامه را انتخاب کنید. در این سیستم باید پول نقد را به پاکت‌های جداگانه تقسیم کنید. وقتی یک پاکت خالی می‌شود، باید از خرج کردن در آن دسته خاص خودداری کنید. در واقع هنگامی که به حد مجاز هزینه خود در یک دسته رسیدید، یا باید آن نوع هزینه را در آن ماه متوقف کنید، یا برای پوشش هزینه‌های اضافی، پول را از دسته‌ی دیگر منتقل کنید.
مسئله‌ای که باید به آن توجه داشته باشید تغییر شرایط و اولویت‌ها است. باید هر چند وقت یک بار بودجه‌بندی خود را بسنجید و مطمئن شوید که با اهداف و نیازهای فعلی شما سازگار است.
همچنین شما می‌توانید با راه‌اندازی صندوق وام دوستانه یا فامیلی، ماهانه مقداری از پس‌انداز خود را به آن واریز کنید. در این صورت در مواقع نیاز می‌توانید مبلغی را به عنوان وام دریافت کنید. این کار عملا دسترسی مستقیم شما به پس‌اندازتان را کم می‌کند. اگر اشتباهی در فرآیند مدیریت مالی و پس‌انداز خود داشته باشید، وجود چنین صندوقی می‌تواند آن را جبران کند. شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن همیان، اولین صندوق دوستانه خود را ایجاد کنید. با فرستادن این مقاله برای دوستانتان از آن‌ها دعوت کنید تا در این صندوق عضو شوند.
برای آشنایی بیشتر با انواع روش‌های پس‌انداز این مقاله را مطالعه کنید “انواع پس‌انداز شخصی”