پیش‌تر به صورت کلی راجع به راهکارهایی برای بودجه‌بندی جهت پس‌انداز صحبت کردیم. حال، در این مقاله، قصد داریم به دلائلی که بودجه‌بندی را به مسئله‌ای مهم تبدیل کرده بپردازیم. بدیهی‌ست که بودجه‌بندی، مهم‌ترین کاری است که می‌توانید برای مدیریت درآمد خود انجام دهید. متاسفانه بعضی از افراد، به دلیل نگاه منفی که نسبت به بودجه‌بندی دارند، از برداشتن این گام مهم امتناع می‌کنند. اما در واقع بودجه‌بندی این امکان را می‌دهد که برای درآمد خود برنامه داشته باشیم. در ادامه برای تبیین بهتر موضوع، به تعریف مفاهیم ابتدایی این مسئله می‌پردازیم.
بودجه‌بندی چیست؟
بودجه‌بندی برنامه‌ای‌ست که به شما کمک می‌کند هزینه‌های خود را اولویت‌بندی کنید. بودجه‌بندی میزان درآمد شما در هر ماه را ردیابی کرده، سپس بخشی از آن را به دسته‌های مختلف مانند پرداخت‌های مسکن، مواد غذایی، یا پس‌انداز اختصاص می‌دهد. این مدل برنامه‌ریزی مالی، مانع خرج کردن پولی می‌شود که در واقعیت آن را ندارید.
چه کسی باید برنامه بودجه‌بندی داشته باشد؟
اگر همیشه بدهکار هستید، نمی‌توانید پس‌انداز کنید یا نمی‌دانید بخش زیادی از درآمد خود را برای چه چیزی خرج می‌کنید، شما حتما به یک برنامه‌ی بودجه‌بندی نیاز دارید. قطعا برای اجرایی کردن هر برنامه‌ای نیاز به انگیزه است. قدم گذاشتن در هر مسیری بدون داشتن هدف و انگیزه عملا غیرممکن است. هدف از تدوین این مقاله این است که شما با مزایای بودجه‌بندی و مدیریت مالی آشنا شوید. این آشنایی باعث می‌شود شما با انگیزه‌ی بیشتری دست به عمل بزنید. بدیهی‌ست که خواندن این مطالب در کنار عمل کردن به آن است که معنا پیدا کرده و مفید واقع می‌شود. در ادامه به دلایلی که اهمیت بودجه‌بندی را توضیح می‌دهد، اشاره می‌کنیم.
1_ کنترل هزینه‌ها و جلوگیری از ولخرجی
احتمالا تا به حال چنین تجربه‌‍‌ای داشته‌اید که به قصد خریدِ یک کالای مشخص به بازار رفته، اما در نهایت با چندین کیسه‌ی پر از خرید به خانه بازگشته‌اید! این دسته از خرج‌ها معمولا وقتی به وجود می‌آید که هیچ‌گونه مدیریت مالی و کنترلی بر هزینه‌ها وجود نداشته باشد. خرج کردنِ بدون فکر، موجب افزایش بیش از حد هزینه‌های ماهانه می‌شود. علاوه بر آن، این مدل خرج‌ها، قدرت مالیِ آینده‌ی شما را محدود می‌کند. طبیعتا محدودیتِ صحیح و اصولی بهتر از نبودِ محدودیت و به دنبال آن خسارت است. بودجه‌بندی در واقع همان محدودیتی است که قدرت مالی شما برای مخارج آیندتان را حفظ کرده، از بدهکاری جلوگیری می‌کند و شما را در امر پس‌انداز یاری می‌رساند.
2_ رسیدن به اهداف مالی
بی‌شک همه‌ی ما در زندگی برنامه‌هایی داریم که ناچاریم برای رسیدن به آن‌ها هزینه کنیم. برای این که بتوانیم با حداقل سختی، از پسِ این هزینه‌ها برآییم، باید درآمد خود را مدیریت کنیم. باید بدانیم چه زمان، برای چه چیزی، چقدر هزینه کنیم. علاوه بر آن، باید ماهانه مقدار مشخصی از درآمد خود را برای آن کار کنار بگذاریم. در هر صورت، بودجه‌بندی این کار را برای ما آسان می‌کند. با ارزیابی دقیق درآمد، برنامه‌ریزی برای نحوه‌ی خرج کردن و اولویت‌بندی نیازها، رسیدن به اهداف مالی محقق می‌شود.
3_ پس‌انداز راحت‌تر
همانطور که پیش‌تر گفتیم، یکی از راه‌های رسیدن به اهداف مالی، پس‌انداز کردن است. متاسفانه بسیاری از ما با تصور این که باید مقداری از درآمد خود را پس‌انداز کنیم، قوانین سختگیرانه‌ی مالی برای خود در نظر می‌گیریم. گاهی حتی از مهم‌ترین نیازهای خود مثل تفریح و سرگرمی صرف نظر می‌کنیم تا بتوانیم مقدار بیشتری پول پس‌انداز کنیم. در حالی که این روش غلطی است. بودجه‌بندی ما را در ایجاد دسته‌بندی صحیح و اصولی برای هزینه‌های خود یاری می‌کند و علاوه بر آن نیازهای ما را نیز به رسمیت می‌شناسد. برای بودجه‌بندی لازم نیست دست به تدوین قوانینی سختگیرانه بزنیم و فقط باید هزینه‌های خود را کنترل کنیم.
4_ مشخص شدن فضای سرگرمی
احتمالا بسیاری از اوقات قصد داشتید برای خود برنامه‌ای مفرح داشته باشید، اما با این استدلال که هزینه‌های واجب‌تری وجود دارد از آن صرف نظر کرده‌اید. قبل از این در قسمت سوم مجموعه مقاله “روش‌های پس‌انداز اصولی” راجع به اهمیت تفریح و سرگرمی صحبت کرده‌ایم. همچنین به راه‌های پس‌انداز در این دسته نیز اشاره کرده‌ایم.(حتما قبل از تدوین برنامه‌ی بودجه‌بندی خود این مجموعه مقاله را مطالعه کنید) بودجه‌بندی به شما این امکان را می‌دهد که با تعیین دسته‌‌ای به نام سرگرمی، هزینه‌های خود را اولویت‌بندی کنید. همچنین برنامه‌هایی برای سرگرمی خود داشته باشید و آن‌ها را حذف نکنید. در این صورت نه تنها هزینه‌های خود را مدیریت کرده‌اید، بلکه این نیاز مهم خود را (تفریح) به رسمیت شناخته‌اید.
5_ انعطاف پذیری
اولویت‌ها و نیازهای آدمی دائما در حال تغییر است. ممکن است بنا به شرایط و زمان، اولویت شما از پس‌انداز کردن برای شرکت در دوره‌‌ای آموزشی، به متنوع کردن برنامههای تفریحی‌تان تغییر کند. بازتنظیم اولویت‌ها و ایجاد تغییر در میزان هزینه‌ی هر دسته، نیاز به حوصله و روحیه‌ای انعطاف‌پذیر دارد. در کل هماهنگ کردن مخارج با میزان درآمد، روحیه‌ای منعطف و خلاق می‌طلبد. اگر چنین روحیه‌ای نداشته باشید، با اجرای اولین برنامه‌ی بودجه‌بندی خود می‌توانید شروع به تمرین بکنید. سعی کنید هر چند ماه یک بار، برنامه‌ی بودجه‌بندی خود را بازنگری کنید و آن را مطابق با نیازها و اولویت‌های خود تنظیم کنید. در غیر این صورت برنامه‌ی شما عملا به کارایی ندارد.
نکته
اگر تا به حال برای درآمد خود برنامه‌ای نداشته‌اید، احتمالا اجرایی کردن اولین برنامه‌ی بودجه‌بندی برای شما دشوار خواهد بود. سعی کنید قدم‌های ابتدایی این راه را به آرامی بردارید. قدم‌های کوچک، اما مستمر، تاثیر مثبتی بر برنامههای شما خواهد داشت.
شما می‌توانید برای شروع، تصمیم خود را با دوستانی همراه در میان بگذارید و برنامه‌ای مشترک تدوین کنید. همچنین می‌توانید برای بیشتر کردن انگیزه‌ی خود، با راه‌اندازی حساب پس‌انداز گروهی، مقداری از درآمد ماهانه خود را به پس‌انداز اختصاص دهید و در صورت نیاز، از این صندوق وام دریافت کنید. این کار به مرور شما را به مدیریت بخشی از درآمدتان عادت می‌دهد.
شما می‌توانید با دانلود اپلیکیشن همیان، در همین لحظه اولین صندوق پس‌انداز خود را ایجاد کرده و با ارسال این مقاله برای دوستان خود، اولین صندوق پس‌انداز دوستانه‌ی خود را ایجاد کنید. اگر مواردی غیر از نکات ذکر شده، به شما انگیزه‌ی تدوین برنامه‌ی بودجه‌بندی را داده، آن را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید. همچنین اگر تجربه‌ی ارزنده‌ای در زمینه‌ی بودجه‌بندی و مدیریت مالی دارید، برای ما بنویسید.